Μετανάστευση στη Γερμανία. Τι δικαιολογητικά απαιτούνται για τα πρώτα βήματα.

Με αφορμή αρκετά μηνύματα φίλων δημοσιεύω ένα σύντομο άρθρο το οποίο αναφέρεται στα απαραίτητα δικαιολογητικά που απαιτούνται για να μεταναστεύσει κάποιος στη Γερμανία. 

ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΕΝΤΥΠΑ
Ασφάλιση ασθενείας
Έλληνες με διεύθυνση κατοικίας την Ελλάδα που επιθυμούν να ταξιδέψουν στη Γερμανία πρέπει να εφοδιαστούν από το αρμόδιο ταμείο ασφάλισης ασθενείας με το αντίστοιχο έντυπο.
Βλέπε: Ασφάλιση ασθενείας και ασφαλιστική προστασία κλάδου ασθενείας, γενικές πληροφορίες.
Επίδομα τέκνων
Σε περίπτωση που πρόκειται κανείς να εργαστεί στη Γερμανία και δικαιούται το επίδομα τέκνων (Kindergeld) πρέπει να φέρει μαζί του το εκκαθαριστικό σημείωμα της εφορίας του προτελευταίου χρόνου.
Σχολείο
Τα παιδιά πρέπει να ξεδηλωθούν από το σχολείο και δεν πρέπει κανείς να ξεχάσει να ζητήσει το αποδεικτικό της τελευταίας χρονιάς.
Βλέπε: Εκπαίδευση παιδιών.
Επίδομα ανεργίας, εξεύρεση εργασίας
Οι άνεργοι που επιδοτούνται από το ταμείο ανεργίας (ΟΑΕΔ) πρέπει να ζητήσουν το έντυπο Ε 303 το οποίο θα καταθέσουν στο αρμόδιο Γραφείο Εργασίας στη Γερμανία (Arbeitsamt).
Βλέπε: Αναζήτηση εργασίας ανέργων Ελλήνων στη Γερμανία.

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΛΑΔΟΥ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ, ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Όσοι πηγαίνουν σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τουριστικούς ή επαγγελματικούς λόγους, πρέπει να εφοδιάζονται από το αρμόδιο ταμείο ασφάλισης (ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΤΕΒΕ κ.λ.π.) με το κοινοτικό έντυπο Ε 111 για να έχουν περίθαλψη όταν συμβεί κάποιο έκτακτο περιστατικό.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Η κάλυψη δεν ισχύει για χρόνιες παθήσεις.
Οι Συνταξιούχοι ζητούν το έντυπο Ε 111 σε περίπτωση προσωρινής διαμονής. Σε περίπτωση μόνιμης εγκατάστασης, που αποδεικνύεται με τη χορήγηση πεντάχρονης παραμονής εκ μέρους των γερμανικών αρχών, μπορούν οι συνταξιούχοι να ζητήσουν το έντυπο Ε 121 που τους παρέχει πλήρη ιατροφαρμακευτική κάλυψη από τη χώρα διαμονής τους.
Μετά τη μόνιμη εγκατάσταση στη Γερμανία αρμόδιος φορέας υγείας πλέον είναι ο φορέας του τόπου κατοικίας-διαμονής. Αυτό σημαίνει ότι π.χ. σε περίπτωση ταξιδιού στην Ελλάδα το Ε 111 θα εκδίδει ο γερμανικός φορέας ασφάλισης.
Φοιτητές που οι γονείς τους είναι ασφαλισμένοι στην Ελλάδα, για να έχουν ιατροφαρμακευτική κάλυψη στη χώρα-μέλος της ΕΕ που σπουδάζουν, χρειάζονται το έντυπο Ε 111.
ΕΞΑΙΡΕΣΗ: Φοιτητές που σπουδάζουν στη Γερμανία και οι γονείς τους είναι ασφαλισμένοι στην Ελλάδα χρειάζονται το έντυπο Ε 109, επειδή η Γερμανία σε αντίθεση με τις άλλες χώρες-μέλη της ΕΕ θεωρεί τους φοιτητές σαν μόνιμους κάτοικους Γερμανίας.
Τα έντυπα Ε 109, Ε 121, Ε 111 κ.λ.π. πρέπει να αιτηθούν εγκαίρως από τα κατά τόπους ασφαλιστικά ταμεία, γιατί σε αντίθετη περίπτωση η χορήγηση που θα πρέπει να γίνει μέσω του γερμανικού φορέα είναι χρονοβόρα και εξαιρετικά δύσκολη.

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΝΕΡΓΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Έλληνες άνεργοι, επιδοτούμενοι από τον ΟΑΕΔ, με μόνιμη διεύθυνση κατοικίας στην Ελλάδα που επιθυμούν να ταξιδέψουν στη Γερμανία για αναζήτηση εργασίας πρέπει να εφοδιαστούν από τον ΟΑΕΔ με το έντυπο Ε 303.
Οι προϋποθέσεις για την χορήγηση του Ε 303 είναι:

1. Ο άνεργος να έχει θεμελιώσει στην Ελλάδα δικαίωμα για επιδότηση από το ταμείο ανεργίας (ΟΑΕΔ).
2. Να είναι εγγεγραμμένος τουλάχιστον 4 εβδομάδες σαν άνεργος στον ΟΑΕΔ. (Ο ΟΑΕΔ μπορεί να εγκρίνει την έκδοση του Ε 303 και νωρίτερα σε ορισμένες περιπτώσεις.)

Ο άνεργος πρέπει να δηλωθεί στο αρμόδιο γραφείο εργασίας στην Γερμανία μέσα σε προθεσμία 7 ημερών από την ημερομηνία έκδοσης του Ε 303. Ο χρόνος επιδότησης ανέρχεται στο ανώτατο όριο των 3 μηνών.
Το ποσό της επιδότησης είναι το ίδιο ακριβώς όπως και αυτό του ΟΑΕΔ και καταβάλλεται στο δικαιούχο σε γερμανικά μάρκα. Για να έχει ο άνεργος ασφαλιστική κάλυψη σε περίπτωση ασθενείας κατά τη διάρκεια αναζήτησης εργασίας στη Γερμανία, θα πρέπει να έχει μαζί του οπωσδήποτε το έντυπο Ε 119 το οποίο προμηθεύεται από το ΙΚΑ πριν την αναχώρηση του.
Σε περίπτωση που τελικά απέτυχαν οι προσπάθειες για ανεύρεση εργασίας θα πρέπει ο άνεργος να επιστρέψει στην Ελλάδα και να δηλωθεί και πάλι στον ΟΑΕΔ πριν την παρέλευση των 3 μηνών. Εάν δεν κρατηθεί η προθεσμία αυτή, χάνει οριστικά το δικαίωμα για περαιτέρω επιδότηση από τον ΟΑΕΔ.

ΚΑΤΟΙΚΙΑ
Από τα πιο δύσκολα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει ο νέος μετανάστης στη Γερμανία είναι το θέμα κατοικίας.
Για το θέμα αυτό πρέπει κανείς να λάβει υπόψη του τα ακόλουθα:

• Γενικά πολύ υψηλά ενοίκια
• Απαιτούμενη εγγύηση συνήθως μέχρι 3 ενοίκια.

Για την ανεύρεση κατοικίας συνιστάται:

• Έγκαιρη κινητοποίηση και ευαισθητοποίηση των συγγενών, γνωστών και φίλων για σχετικές ενέργειες
• Εγγραφή στους καταλόγους προτεραιότητας των ειδικών οργανισμών/ εταιρειών για ενοικίαση κατοικίας (Wohnungsbaugesellschaften κλπ.)
• Μεμονωμένες αγγελίες εφημερίδων-απευθείας επαφή με τους ιδιοκτήτες
• Αναζήτηση μεσιτικών γραφείων

Για άτομα χαμηλόμισθα υπάρχει κατά κανόνα η δυνατότητα εύρεσης κατοικίας σε επιδοτούμενες από το κράτος πολυκατοικίες με χαμηλό ενοίκιο. Για την περίπτωση αυτή απαιτείται το ειδικό έντυπο, το λεγόμενο Wohnberechtigungsschein, το οποίο εκδίδεται από τις κατά τόπους υπηρεσίες των δημαρχείων.
Λόγω της έλλειψης κατοικιών υπάρχει μεγάλη εκμετάλλευση από επιτήδειους.
Τα συμβόλαια εκμίσθωσης κατοικιών πρέπει να ελέγχονται για το περιεχόμενο τους πριν υπογραφούν.
Προστασία για τους ενοικιαστές παρέχει ο σύλλογος ενοικιαστών (Mieterverein) με την προϋπόθεση να είναι κανείς μέλος του.

ΑΔΕΙΑ ΠΑΡΑΜΟΝΗΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ ΤΟΥΣ

1. Σύμφωνα με τον Νόμο για αλλοδαπούς χορηγείται το δικαίωμα της διακίνησης και εγκατάστασης στους υπηκόους των κρατών-μελών της ΕΕ, που απασχολούνται ή επιθυμούν να απασχοληθούν σε εξαρτημένη ή μη εργασία. Το δικαίωμα αυτό χορηγείται και στα μέλη των οικογενειών τους. Μέλη της οικογένειας- ανεξάρτητα από την υπηκοότητά τους- θεωρούνται:
   
   • Οι σύζυγοι καθώς και τα συγγενικά πρόσωπα κατιούσας γραμμής (παιδιά, εγγόνια κ.λ.π.) εφόσον δεν έχουν συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας τους.
   • Τα συγγενικά πρόσωπα ανιούσας ή κατιούσας γραμμής καθώς και οι σύζυγοι αυτών, εφόσον συντηρούνται από τον δικαιούχο.

   Στις περιπτώσεις ηλικιωμένων μελών της οικογένειας, απαιτείται κατά κανόνα η ιατροφαρμακευτική κάλυψή τους από έναν φορέα υγείας της χώρας προέλευσης.

2. Η άδεια παραμονής της ΕΕ χορηγείται μετά από αίτηση στους ήδη εργαζόμενους καθώς και στα μέλη των οικογενειών τους. Η άδεια παραμονής της ΕΕ χορηγείται για διάρκεια 5 ετών, με δυνατότητα επαναχορήγησης εκτός και αν αυτή έχει ζητηθεί για μικρότερο διάστημα. Απόκλιση από τη ρύθμιση αυτή μπορεί να ισχύσει, εφόσον η εργασιακή σχέση είναι περιορισμένη μεταξύ τριών μηνών και ενός έτους.
   Στην περίπτωση αυτή χορηγείται άδεια παραμονής διάρκειας όσο και η διάρκεια της εργασιακής σχέσης.
   

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ
1. Τα ελληνόπουλα υποχρεούνται από τη γερμανική νομοθεσία να επισκεφθούν το γερμανικό σχολείο μέχρι το 16ο έτος.
   Τα παιδιά που δεν έχουν ικανοποιητική γνώση της γερμανικής γλώσσας γίνονται δεκτά είτε στις «διεθνείς τάξεις» (προ-παρασκευαστικά τμήματα) μέχρι που να είναι σε θέση να παρακολουθήσουν το μάθημα στην κανονική με βάση την ηλικία τους τάξη είτε τοποθετούνται σε χαμηλότερη βαθμίδα (1-3 χρόνια κάτω από την κανονική τους τάξη). Στο σημείο αυτό συνιστούμε στους γονείς να βοηθήσουν στην όσο γίνεται πιο ομαλή γλωσσική προσαρμογή των παιδιών τους ώστε να μη δημιουργηθούν προβλήματα που δυσχεραίνουν την ενσωμάτωσή τους στο γερμανικό εκπαιδευτικό σύστημα.
   Το γερμανικό εκπαιδευτικό σύστημα διαφέρει από το ελληνικό και διαφοροποιείται κατά κρατίδιο. Για τον λόγο αυτό συνιστάται η έγκαιρη πληροφόρηση πριν από την αναχώρηση για τις δυνατότητες εκπαίδευσης στο αντίστοιχο κρατίδιο.
   Για την εγγραφή στο γερμανικό σχολείο απαιτείται το αποδεικτικό φοίτησης της τάξης του ελληνικού σχολείου από την οποία αποφοίτησε το παιδί.
   Παιδιά, τα οποία έχουν ήδη τελειώσει το σχολείο στην Ελλάδα, είναι πάνω από 16 ετών και ενδιαφέρονται για μια επαγγελματική εκπαίδευση, χρειάζονται το απολυτήριο αποφοίτησης μεταφρασμένο στα γερμανικά καθώς και πιστοποιητικό επαρκούς γνώσης της γερμανικής γλώσσας.
   Ειδικές ρυθμίσεις ισχύουν όταν πρόκειται για την εγγραφή σε πανεπιστήμιο. Απαιτούμενα πιστοποιητικά: η βεβαίωση συμμετοχής στις Πανελλήνιες εξετάσεις, το απολυτήριο του ελληνικού Λυκείου και πιστοποιητικό επαρκούς γνώσης της γερμανικής γλώσσας (Mittelstufe II).
   Για περισσότερες πληροφορίες αρμόδιες είναι οι κατά τόπους γραμματείες των πανεπιστημίων.
   Σε πολλά ομοσπονδιακά κρατίδια υπάρχουν ελληνικά σχολεία (δημοτικά-γυμνάσια-λύκεια). Αυτά τα σχολεία μπορεί να είναι αμιγή ελληνικά, συμπληρωματικά (τμήματα μητρικής γλώσσας, απογευματινά) ή εντεταγμένα.
   Για περισσότερες πληροφορίες απευθύνεστε:
   
   1. Υπουργείο Παιδείας,Μητροπόλεως 14, Αθήνα,
      Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ελληνοπαίδων Εξωτερικού
      τηλέφωνο 01-3226712
   2. Ελληνική Πρεσβεία Βόννης, Εκπαιδευτικό Τμήμα,
      τηλέφωνο (0049-228)357541/357095
      Grichische Botschaft in Bonn
      Deutschherrenstr.3
      D-53177 Bonn
   3. Εκπαιδευτικές υπηρεσίες κατά νομό.
   4. Γερμανικές υπηρεσίες:Πρεσβεία Αθήνας
      Οδός Καραολή Δημητρίου 3
      10675 Αθήνα-Κολωνάκι
      Τηλ.(01) 7285111 Γενικό Προξενείο ΘεσσαλονίκηςΟδός Καρόλου Ντηλ 4α
      54623 Θεσσαλονίκη
      Τηλ. (031) 236315/49/59

1. ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΒΟΗΘΗΜΑΤΟΣ ΣΕ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΥ ΤΑΞΙΔΕΥΟΥΝ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ
   Στα πλαίσια της ελεύθερης διακίνησης στην ΕΕ μπορούν οι Έλληνες να ταξιδέψουν στη Γερμανία με σκοπό την ανάληψη εξαρτημένης εργασίας ή την αυτοαπασχόληση.
   Έλληνες (με τόπο κατοικίας τη Γερμανία και κάτοχοι άδειας παραμονής) έχουν το δικαίωμα για τη χορήγηση κοινωνικού βοηθήματος (Sozialhilfe) όταν βρεθούν σε κατάσταση ανάγκης.
   Υπάρχουν διάφοροι τρόποι παροχής κοινωνικής βοήθειας:
   Βοήθεια για συντήρηση (διατροφή κλπ.), βοήθημα ασθενείας (ανάληψη εξόδων σε περίπτωση ασθενείας), βοήθεια σε εγκύους και λεχώνες, βοήθεια αναπηρίας. Μετανάστες που δεν έχουν εργαστεί στη Γερμανία και δεν είναι κάτοχοι άδειας παραμονής δεν δικαιούνται το κοινωνικό βοήθημα.
   Η χορήγηση κοινωνικού βοηθήματος μπορεί κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις να θέσει σε κίνδυνο την ανανέωση της παραμονής ενός αλλοδαπού έστω και αν προέρχεται από χώρα-μέλος της ΕΕ.
   Οι αιτήσεις για τη χορήγηση του κοινωνικού βοηθήματος υποβάλλονται στις κατά τόπους κοινωνικές υπηρεσίες προσωπικώς και είναι απαραίτητο να προσκομισθούν η αστυνομική δήλωση κατοικίας, το διαβατήριο και η άδεια παραμονής.
   Πρέπει να τονισθεί, ότι η παροχή κοινωνικού βοηθήματος από κρατικής πλευράς γίνεται μόνον όταν υπάρχει πραγματικά άμεση ανάγκη και εφόσον έχουν εξαντληθεί όλες οι προσωπικές προσπάθειες για αυτοβοήθεια. Ο αιτών πρέπει να εκθέσει ανοικτά την όλη οικονομική του κατάσταση. Το κοινωνικό βοήθημα χορηγείται όσο υπάρχει ανάγκη και έχει προσωρινό χαρακτήρα.
   Aτομα που απέτυχαν στις προσπάθειες τους να βρουν εργασία και πρέπει να επιστρέψουν στην Ελλάδα δεν έχουν δικαίωμα για κοινωνικό βοήθημα, ακόμη και αν δεν έχουν τα εισιτήρια επιστροφής στην πατρίδα.
   Περισσότερες πληροφορίες παρέχουν στη Γερμανία:
   
   1. Υπηρεσίες Κοινωνικής Εργασίας για Έλληνες του Διακονικού Ιδρύματος (Diakonisches Werk)
   2. Ελληνικά Τμήματα των Γερμανικών Συνδικάτων (DGB)
   3. Υπηρεσίες Εργατικών Ακολούθων στη Γερμανία

1. ΟΙ ΔΙΑΡΚΕΙΣ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΖΩΗ
   Στα πλαίσια της Ενωμένης Ευρώπης και της ελεύθερης διακίνησης του εργατικού δυναμικού, προβλέπεται ότι όλο και περισσότερες ελληνικές οικογένειες θα πηγαινοέρχονται μεταξύ Ελλάδος και Γερμανίας (ή σε κάποια άλλη χώρα-μέλος της ΕΕ). Η εμπειρία μας έχει δείξει ότι αυτή η μη σταθερή εγκατάσταση ανάμεσα σε δύο κοινωνίες και πολιτισμούς έχει αρνητικές επιπτώσεις στην οικογενειακή ζωή. Για το λόγο αυτό εφιστούμε την προσοχή σας στα εξής προβλήματα:
   

   1. Ο χωρισμός αφήνει σημάδια Η συχνή αλλαγή του περιβάλλοντος και των γνωστών μας προσώπων επιδρά αρνητικά στον ψυχικό κόσμο, ιδιαίτερα στα παιδιά και στους νέους.
      
   2. Η συνοχή της οικογένειας κλονίζεται Με τη συχνή αλλαγή του τόπου διαμονής και την παραμονή κάποιων μελών σε μια από τις δύο χώρες επέρχεται διάσπαση της οικογένειας. Αυτή η αλλαγή απαιτεί πάντα νέους προσανατολισμούς για όλα τα μέλη της οικογένειας και είναι κατά το πλείστο συνδεμένη με ψυχικές διαταραχές.
      
   3. Οι συγκρούσεις ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά αυξάνονται. Οι αξίες της γερμανικής κοινωνίας βιώνονται συχνά από τους γονείς σαν ξένο στοιχείο. Τα παιδιά επηρεάζονται όμως σε μεγάλο βαθμό από αυτές με αποτέλεσμα οι διαμάχες ανάμεσα στα παιδιά και τους γονείς να είναι συχνές.
      
   4. Η διαμόρφωση μιας σταθερής προσωπικότητας δυσχεραίνεται. Όλοι οι παράγοντες που αναφέρονται παραπάνω επιδρούν πολλές φορές αρνητικά στην απόκτηση της ταυτότητας των νέων ανθρώπων και δυσκολεύουν την διαμόρφωση ενός σταθερού χαρακτήρα. Γι� αυτό απαιτείται η κοινή προσπάθεια και η συνοχή της οικογένειας για να δημιουργήσουν μια σταθερή και αρμονική προσωπικότητα.

   Όσο συχνότερες είναι οι αλλαγές ανάμεσα σε διαφορετικές κοινωνίες, τόσο περισσότερες είναι οι αρνητικές επιδράσεις στα μέλη της οικογένειας. Είναι γνωστό για παράδειγμα ότι οι αλλαγές αυτές επιφέρουν δυσκολίες μάθησης που οδηγούν τα παιδιά συχνά σε σχολεία για παιδιά με ειδικές ανάγκες.
   Γι’αυτό θα πρέπει να προγραμματίσετε σωστά τη μετανάστευσή σας. Πληροφορηθείτε και ενημερωθείτε για την κοινωνία και τις συνθήκες ζωής στη χώρα που θα πάτε και μετά να αποφασίσετε την παραμονή σας σ’ αυτήν.
   Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθύνεστε:
   * Κοινωνικές Υπηρεσίες
   * Κέντρο Παλιννοστούντων
   Δεινοκράτους 68
   11521 Αθήνα
   τηλ. (01)7245980
   7233586
   * Κέντρο Παλιννοστούντων
   Βασ. Ηρακλείου 39
   54624 Θεσσαλονίκη
   τηλ. (031)280848

Πηγές – Αναφορές

1. Χρήσιμες πληροφορίες για τη χορήγηση της σφραγίδας της Χάγης, Νομαρχιακή αυτοδιοίκηση Αττικής.
2. H σφραγίδα της Χαγής στα εγγραφα μας, συζήτηση mofeu, http://www.mofeu.eu/forum/showthread.php?t=8074
3. Η Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας, επίσημη ιστοσελίδα της ΕΕ, http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=509&langId=el 
4. Μεταφραστική Υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών, http://www.mfa.gr/ypiresies-gia-ton-politi/metafrastiki-ypiresia/i-metaphrastiki-ypiresia.html
5. Γερμανία – οδηγίες, Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού, http://www.ggae.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=resource&cresrc=83&cnode=29
6. Απασχόληση, κοινωνικές υποθέσεις και κοινωνική ένταξη, επίσημη ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, http://ec.europa.eu/social/home.jsp?langId=el
7. Ενημερωτικό φυλλάδιο από την Ελληνική κοινότητα του Ντύσελντορφ, Διαμονή και εργασία στη Γερμανία, http://www.diakonie-rwl.de/cms/media///pdf/aktuelles/2012-pdf/2012-04-16-wegweiser-griechen.pdf
8. Υπουργείο για τη Μετανάστευση και τους Πρόσφυγες, Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, Επίσημη Πύλη υποδοχής και πληροφοριών, http://www.bamf.de/SiteGlobals/Forms/Sprachumschaltung/DE/Sprachumschaltung_Formular.html