Επιστροφή στο ιστολόγιο μετά από αρκετόν καιρό. Εδώ και πέντε μήνες έχω μετακινηθεί στη Γερμανία. Έζησα περίπου τρεις μήνες στη νότια Γερμανία, ενώ αυτήν τη στιγμή βρίσκομαι στο Gronau της Βεστφαλίας, πέντε χιλιόμετρα από τα ολλανδικά σύνορα. Κατοικώ δηλαδή στη Γερμανία, ενώ εργάζομαι στην Ολλανδία.
Πέρασα από αρκετές πόλεις της Γερμανίας και συνάντησα αρκετούς Έλληνες, Γερμανούς και μετανάστες άλλων χωρών, οι οποίοι μου έδωσαν αρκετές πληροφορίες γύρω από τη σημερινή κατάσταση στη Γερμανία.
Χωρίς να υπεισέλθω σε μακροσκελείς λεπτομέρειες οι οποίες θα μπορούσαν να κουράσουν τον αναγνώστη θα αναφερθώ σε μερικά γενικά συμπεράσματα σχετικά με αυτά που βίωσα στη Γερμανία και ενίοτε στην Ολλανδία όλον αυτόν τον καιρό.

Διάφορα στοιχεία για τη ζωή στη Γερμανία.
Η ζωή στη Γερμανία είναι περισσότερο “οικογενειακή” σε σχέση με την Ολλανδία, αλλά αυτό εξαρτάται πάντα από την πόλη και την περιοχή. Η βόρεια Γερμανία διαφέρει πολύ από τη νότια. Το ίδιο και η δυτική από την ανατολική. Μεταξύ αυτών των περιοχών υπάρχουν σημαντικές και εμφανείς διαφορές ως προς τη γεωγραφική μορφολογία, τον τρόπο ζωής, τους ανθρώπους, τους μισθούς, τον τρόπο ψυχαγωγίας, τη νοοτροπία και πολλά άλλα στοιχεία που χαρακτηρίζουν έναν λαό και τους ανθρώπους του.
Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι η Γερμανία δεν είναι μια απολύτως ενιαία χώρα, αλλά στην ουσία μια ομοσπονδία πολλών άλλων μικρών κρατιδίων, καθένα από τα οποία έχει τους δικούς του νόμους, το δικό του κοινοβούλιο, κυβέρνηση και πρωθυπουργό.

Γλώσσα.
Η κύρια γλώσσα είναι η γερμανική η οποία και χρησιμοποιείται παντού, ενώ τα αγγλικά δεν χρησιμοποιούνται τόσο όσο στην Ολλανδία. Θα έλεγα ότι προσομοιάζει περισσότερο με την Ελλάδα και τη χρήση των ελληνικών. Αν απευθυνθείς σε έναν άνθρωπο στον δρόμο για να τον ρωτήσεις κάτι στα αγγλικά, δεν είναι σίγουρο ότι θα μπορεί να σου απαντήσει. Η εκμάθηση και η χρήση της γερμανικής γλώσσας είναι απαραίτητη για να μπορεί κάποιος να ζήσει στη Γερμανία. Και πάλι, όμως, αυτό εξαρτάται από τις περιοχές. Στην περιοχή που μένω, η χρήση της αγγλικής ενδείκνυται και διευκολύνει πολύ την καθημερινότητα. Το ίδιο και τα ολλανδικά. Στη νοτιοδυτική Γερμανία, κοντά στα σύνορα με τη Γαλλία, το Λουξεμβούργο και την Ελβετία η χρήση της γαλλικής γλώσσας είναι και αυτή πολύτιμη αν κάποιος δεν γνωρίζει τα γερμανικά. Ωστόσο, μακροπρόθεσμα πρέπει κανείς να μάθει την τοπική γλώσσα για να μπορεί κανείς να ζει και να εργάζεται στη Γερμανία, κάτι το οποίο ισχύει αντίστοιχα για όλες τις χώρες της βορειοδυτικής Ευρώπης.

Εργασιακές συνθήκες στη Γερμανία.
Από το 2002 και μετά έχουν τεθεί σε ισχύ μια σειρά ομοσπονδιακών νόμων σε σχέση με την εργασία, οι επονομαζόμενοι νόμοι Harz, οι οποίοι στην ουσία “ισοπέδωσαν” τις εργασιακές σχέσεις, τα δικαιώματα, τους μισθούς και τις συνθήκες εργασίας.  Το μεγαλύτερο πλήγμα επήλθε με την απελευθέρωσης της “δανειζόμενης εργασίας” (leiharbeit). Φορείς αυτής της αθλιότητας, γιατί μόνο αθλιότητα μπορεί να το αποκαλέσει κανείς, είναι τα “γραφεία ενοικίασης εργαζομένων”. Στη Γερμανία είναι τα λεγόμενα γραφεία leiharbeit, ενώ στην Ολλανδία τα γνωστά Uitzendbureaus. Αυτή η “κακόγουστη μόδα” έχει αρχίσει να επεκτείνεται σαν κακοήθες καρκίνωμα σε όλην την Ευρώπη. Ας μου συγχωρέσει ο αναγνώστης τους βαρείς χαρακτηρισμούς, ωστόσο δεν μπορώ να σκεφτώ αυτήν τη στιγμή κάτι άλλο που να μπορούσε να χαρακτηρίσει πιο καίρια αυτήν τη νοσηρή κατάσταση.
Τα αποτελέσματα είναι απογοητευτικά: Η αγορά εργασίας έχει κατακλυστεί κυρίως με αυτά τα γραφεία. Αγγελίες από εφημερίδες, ιστοσελίδες και άλλες πηγές αναζήτησης εργασίας απαρτίζονται κυρίως από τέτοιες αγγελίες. Ακόμα και ο ίδιος ο γερμανικός ΟΑΕΔ (Bundesagentur für Αrbeit) ακολουθεί μια επιθετική τακτική και παραπέμπει τους ανέργους σε τέτοια γραφεία. Εκεί ο “εργαζόμενος” υπογράφει με το γραφείο ένα αποτρόπαιο συμβόλαιο: Το γραφείο έχει το απόλυτο δικαίωμα να διαχειριστεί τον εργαζόμενο σαν να ήταν ο Τιραμόλα. Δικαιούται να τον στείλει σε οποιουσδήποτε εργοδότες θελήσει αυτό, οποιεσδήποτε ημέρες, οσεσδήποτε ώρες, όσες φορές απαιτηθεί από τους εργοδότες και σε οποιαδήποτε βάρδια μέσα στο εικοσιτετράωρο. Καθόλου σταθερό ωράριο, εργοδότες, χώρος εργασίας, συνάδερφοι. Τα περισσότερα γραφεία δεν πληρώνουν πλέον τα έξοδα μετακίνησης και απαιτούν από τους εργαζομένους να μετακινηθούν μόνοι τους στα σημεία εργασίας χωρίς να συνεισφέρουν στο κόστος. Η αργία της Κυριακής έχει καταργηθεί. Και σαν να μην φτάνει αυτό, το γραφείο πληρώνει τον εργαζόμενο με εξευτελιστικό μισθό. Η ομοσπονδία αυτών των γραφείων έχει υπογράψει με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση της κυρίας Μέρκελ σύμβαση για τον κατώτατο μικτό μισθό ανά ώρα. Πρόκειται για το ιλιγγιώδες ποσό των 7,60 ευρώ την ώρα. Επαναλαμβάνω πως πρόκειται για μικτό μισθό. Ο καθαρός είναι γύρω στα 5 ευρώ την ώρα. Πληρωμή με την ώρα. Αυτό σημαίνει ότι το γραφείο, ανάλογα με το συμβόλαιο, μπορεί να σε απασχολήσει όσες ώρες θέλει αυτό την εβδομάδα και να σε πληρώσει σύμφωνα με τις ώρες που εργάστηκες. Κάτι σαν τους ωρομίσθιους καθηγητές στην Ελλάδα. Αυτός ο χαμηλός μισθός έχει επηρεάσει όλα τα είδη εργασίας στη Γερμανία. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι μισθοί στη Γερμανία είναι πολύ πιο χαμηλοί σε σύγκριση με την Ολλανδία, την Αγγλία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο. τη Γαλλία, την Ελβετία, την Αυστρία και τη Δανία. Οι μόνες χώρες που γειτονεύουν με τη Γερμανία και έχουν κατώτερους μισθούς είναι η Πολωνία και η Τσεχία.
Πρόκειται για καθαρή “εκπόρνευση” της εργασίας. Στη Γερμανία γίνεται περισσότερο εμφανής, επειδή αυτήν τη στιγμή υπάρχει υψηλή ανάπτυξη και όλα τα εργοστάσια δουλεύουν στο φουλ. Αυτά τα γραφεία ξεκίνησαν από τους Αγγλοσάξονες, πέρασαν από την Ολλανδία, επεκτάθηκαν στη Γερμανία και στις άλλες γειτονικές χώρες και αυτήν τη στιγμή έχουν εισβάλει εντελώς επιθετικά και στην Ελλάδα. Κανείς δεν είναι σίγουρος ότι μπορεί να τα αποφύγει πλέον. Όπως ανάφερα πιο πάνω, αν κάποιος μείνει χωρίς εργασία θα απευθυνθεί στον γερμανικό ΟΑΕΔ. Ο οργανισμός παράσχει κάτω από τις κατάλληλες προϋποθέσεις ένα μικρό χρηματικό επίδομα ίσα-ίσα για να επιβιώσει ο άνεργος αλλά παράλληλα τον υποχρεώνει να αποδεχθεί οποιαδήποτε εργασία του προταθεί, ακόμα και αν αυτή δεν έχει σχέση με αυτό που έκανε πριν, ακόμα και αν αυτή του διαλύει την προσωπική και οικογενειακή ζωή.
Επειδή όλα τα πάνω μπορεί να ακουστούν υπερβολικά, θα αναφέρω μια από τις πολλές περιπτώσεις εργαζόμενου που είδα στη Γερμανία: Μητέρα με δύο παιδιά. Δουλεύει τρεις εναλλασσόμενες βάρδιες. Αυτό σημαίνει ότι μέσα στην εβδομάδα υποχρεούται για παράδειγμα να δουλέψει τη Δευτέρα από τις 10 το βράδυ μέχρι τις 6:30 το πρωί (βραδινή βάρδια), την Τρίτη από τις 2 το μεσημέρι μέχρι τις 10:30 το βράδυ (απογευματινή βάρδια), την Τετάρτη υποχρεωτικό ρεπό, την Πέμπτη από τις 6 τα χαράματα έως και τις 2:30 το μεσημέρι, την Παρασκευή υποχρεωτικό ρεπό και το σαββατοκύριακο από τις 10 το βράδυ μέχρι τις 6:30 το πρωί (βραδινή βάρδια). Όλα αυτά χωρίς να βάλουμε μέσα τις υπερωρίες. Χωρίς να σκεφτούμε ότι την επόμενη εβδομάδα πολύ πιθανόν θα έχει αλλάξει το πρόγραμμα, ίσως και ο εργοδότης και ο χώρος εργασίας. Η δουλειά: Βοηθός παραγωγής (Produktionshelfer), μπροστά σε λωρίδα παραγωγής σε εργοστάσιο. Η πιο συνηθισμένη εργασία μαζί με τον βοηθό αποθήκης. Το τωρινό εργοστάσιο βρίσκεται τριάντα χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι. Έξοδα μετακίνησης δεν πληρώνονται. Στο τέλος του μήνα δεν συγκεντρώνονται περισσότερα από 800 ευρώ καθαρός μισθός. Πολλή κούραση, ανεπαρκής ύπνος, αρκετές χαμένες ώρες στη μετακίνηση, αποδιοργάνωση, έλλειψη οικογενειακού προγραμματισμού, ζωή γεμάτη με  συναισθήματα ανασφάλειας και έλλειψης σταθερότητας.
Οι εργαζόμενοι θεωρούνται “αναλώσιμοι” και “Β’ κατηγορίας”, παρόλο που τις περισσότερες φορές αποδίδουν το ίδιο ή και περισσότερο από τους αντίστοιχους “μόνιμους” συναδέρφους τους. Δεν έχουν εργασιακά δικαιώματα και οφείλουν να υπακούν πιστά τους αφέντες τους.
Οι Γερμανοί πολίτες έχουν ξυπνήσει και διαδηλώνουν έντονα για αυτό το θέμα. Απαιτούν να πάψει αυτό το “σύγχρονο δουλεμπόριο”, όπως το αποκαλούν, και παράλληλα να υπάρξει αύξηση όλων των μισθών. Απομένει να δούμε τι μέλλει γενέσθαι.


Μειονεκτήματα της Γερμανίας σε σχέση με την Ολλανδία
– Οι μισθοί είναι πιο χαμηλοί στη Γερμανία σε σχέση με την Ολλανδία.
– Η εργασία είναι περισσότερο εργοστασιακή στη Γερμανία με βάρδιες όλο το εικοσιτετράωρο. Αυτό υπάρχει και στην Ολλανδία, αλλά σε λίγο μικρότερο βαθμό.
– Ο νότος είναι περισσότερο συντηρητικός και οι άνθρωποι εκεί χρησιμοποιούν υπέρμετρα το αυτοκίνητο σε σχέση με το ποδήλατο. Σε αυτό συμβάλει και το γεωγραφικό ανάγλυφο εκεί, το οποίο είναι ορεινό με αρκετούς λόφους και δρόμους με απότομη κλίση.
– Στη Γερμανία τα γερμανικά είναι απαραίτητα. Στην Ολλανδία μπορεί κάποιος να βρει εργασίες με βάση τα αγγλικά. Αν και τον τελευταίο καιρό αυτό γίνεται ολοένα και δυσκολότερο.

Πλεονεκτήματα της Γερμανίας σε σχέση με την Ολλανδία.
– Η ζωή γενικά είναι περισσότερο φθηνή στη Γερμανία σε σχέση με την Ολλανδία. Τα τρόφιμα, τα είδη σπιτιού και ψυχαγωγίας είναι πολύ πιο φθηνά.
– Το ενοίκιο στη Γερμανία είναι φθηνότερο. Επίσης, με την προϋπόθεση ότι κάποιος εργάζεται μπορεί πολύ πιο εύκολα να αναζητήσει και να βρει σπίτι.
– Στη Γερμανία κατοικούν γύρω στους 350.000 Έλληνες. Το ελληνικό στοιχείο στις μεγάλες πόλεις είναι έντονο. Υπάρχουν ελληνικά σχολεία, κοινότητες και εκκλησίες.
– Η έντονη παρουσία των γερμανικών αναγκάζει και κινητοποιεί τους μετανάστες να μάθουν τη γλώσσα και να εγκλιματιστούν πιο σύντομα στις συνθήκες ζωής της χώρας. Η γερμανική γλώσσα ομιλείται επίσης στην Αυστρία και την Ελβετία, ενώ η γνώση της βελτιώνει σημαντικά την εικόνα ενός βιογραφικού εργασίας σε όλην τη δυτική Ευρώπη.
– Στο σύνολό τους, τα κοινωνικά επιδόματα στη Γερμανία είναι ελαφρώς πιο υψηλά σε σχέση με την Ολλανδία. Ειδικά το παιδικό επίδομα είναι μεγαλύτερο (γύρω στα 150 ευρώ τον μήνα ανά παιδί).
– Σε σχέση με την Ολλανδία, η Γερμανία έχει μεγαλύτερη πολιτική και κοινωνική πολυφωνία.

 Βέβαια, και οι δύο χώρες έχουν αρκετά κοινά στοιχεία, τόσο καλά όσο και το αντίθετο:
– Η φορολογία τους είναι υψηλή και πολλές φορές βαριά για τους πολίτες.
– Τα γραφεία ενοικίασης εργαζομένων δεσπόζουν στην αγορά εργασίας και έχουν την έμπρακτη υποστήριξη των εκάστοτε κυβερνήσεων.
– Υπάρχει μια στοιχειώδης κοινωνική πρόνοια στην περίπτωση που κάποιος μείνει άνεργος ή δεν έχει εισόδημα.
– Αξιοπρεπής ασφάλιση υγείας.
– Οι πόλεις είναι ανθρώπινες με πάρκα και άλλες υποδομές που σέβονται τον πολίτη.
– Τα πανεπιστήμια τους βρίσκονται σε υψηλό επίπεδο.
– Οι δήμοι έχουν προγράμματα εκμάθησης της γλώσσας.

Πάντως, αν κάποιος γνωρίζει καλά γερμανικά και έχει ένα καλό πτυχίο με προϋπηρεσία, δεν χάνει τίποτα να δοκιμάσει την αγορά εργασίας της Γερμανίας. Αν και θα συνιστούσα να δοκίμαζε πρώτα την Ελβετία ή την Αυστρία. Έχουν και καλύτερους μισθούς και καλύτερες συνθήκες εργασίας.

Από την άλλη πλευρά, η ζωή για πολλούς ανθρώπους στη Γερμανία δεν είναι και τόσο ρόδινη, όπως παρουσιάζεται πολλές φορές από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ο αναγνώστης μπορεί να διαβάσει το παρακάτω άρθρο:
Ευάλωτοι στη φτώχεια οι Γερμανοί συνταξιούχοι

===============================================================

Χρήσιμες παραπομπές:
– Γλώσσες στη Γερμανία: http://en.wikipedia.org/wiki/Languages_of_Germany
– Νόμοι Harz: http://en.wikipedia.org/wiki/Hartz_concept
– Temporary work: http://en.wikipedia.org/wiki/Temporary_work
– Ενοικιαζόμενη εργασία (γερμανικά): http://de.wikipedia.org/wiki/Arbeitnehmer%C3%BCberlassung
– Ασφάλιση στη Γερμανία: http://www.toytowngermany.com/wiki/Health_insurance