Πριν λίγον καιρό μου κέντρισε το ενδιαφέρον μια είδηση για την αγορά εργασίας στη Γερμανία σχετικά με τους μηχανικούς και τους γιατρούς (Ingenieure, Ärtzte). Είναι γεγονός ότι οι Γερμανοί έχουν μεγάλη έλλειψη σε καλά ειδικευμένους επαγγελματίες, όπως είναι οι γιατροί, οι μηχανικοί, οι δάσκαλοι και άλλοι επιστήμονες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το αντίστοιχο γερμανικό ΤΕΕ (VDI) ανάφερε τον προηγούμενο Ιούνιο ότι η αγορά εργασίας της Γερμανίας έχει έλλειψη από περίπου 76000 καλά ειδικευμένους μηχανικούς. Μια τάξη μεγέθους, δηλαδή, κοντά στο σύνολο των εγγεγραμμένων μηχανικών του Ελληνικού ΤΕΕ.
Όπως αναφέρει το IEEE, ακόμα και να χαλάρωναν οι αυστηροί νόμοι για τη μετανάστευση, αυτό δεν επαρκούσε για να καλύψει τη ζήτηση. Οι αιτίες είναι ποικίλες:
- Στον χώρο εργασίας απαιτείται η χρήση της γερμανικής γλώσσας, με εξαίρεση κάποιες πολύ μεγάλες εταιρίες πολυεθνικού χαρακτήρα. Λίγοι Ευρωπαίοι από άλλες χώρες έχουν τη “διάθεση” να επενδύσουν στη γερμανική γλώσσα. Προτιμούν να κυνηγήσουν την τύχη τους σε άλλες χώρες, όπου τα αγγλικά επαρκούν (τουλάχιστον για τον πρώτον καιρό) για τις ανάγκες της εργασίας.
- Οι γερμανικοί νόμοι όσον αφορά τους επαγγελματίες στη Γερμανία είναι σχετικά αυστηροί. Τα κριτήριά τους δεν δελεάζουν γερμανικές εταιρίες να προσλάβουν αρκετούς επαγγελματίες από τις χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Π.χ. ένα κριτήριο είναι ο εισαγόμενος μηχανικός να έχει καλές ετήσιες αποδοχές, όπως είναι τα 55.000 ευρώ μικτά.
- Σε αντίθεση με το παρελθόν και όσο παράξενο και αν ακούγεται αυτό, οι γερμανικές επιχειρήσεις δεν έχουν τη δυνατότητα ή τη διάθεση να εκπαιδεύσουν σχετικά ανειδίκευτο προσωπικό. Αντίθετα, προτιμούν να ψάξουν κατευθείαν εκείνους τους ειδικευμένους επαγγελματίες που θα τους κάνουν άμεσα την εργασία από την επόμενη μέρα. Ο κύριος λόγος είναι ότι δεν επιθυμούν να επενδύσουν χρήματα σε προσωπικό που μπορεί μετά από λίγον καιρό να τις εγκαταλείψει. Επίσης, πολλές εταιρίες θεωρούν ότι το κόστος για την εκπαίδευση του καινούριου προσωπικού είναι υψηλό συγκριτικά με το κόστος αναζήτησης του κατάλληλου ειδικευμένου προσωπικού.
- Πάρα πολλοί νέοι Γερμανοί αποφεύγουν να σπουδάσουν το αντικείμενο του μηχανικού, του γιατρού και άλλων απαιτητικών πεδίων. Οι λόγοι μπορεί να είναι ο φόβος για τα μαθηματικά, η προτίμηση σε πιο “σίγουρα και βατά” επιστημονικά πεδία, όπως και το μικρό αναλογικά με την Ελλάδα ποσοστό των μαθητών οι οποίοι επιλέγουν να σπουδάσουν. Επίσης, οι σπουδές είναι δύσκολες. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι το 2008 το ποσοστό των μηχανολόγων μηχανικών που διέκοψαν τις σπουδές τους άγγιξε το 48%.
- Πάρα πολλοί νέοι Γερμανοί μετά την αποφοίτησή τους από τα γερμανικά πανεπιστήμια μεταναστεύουν σε άλλες χώρες λόγω του καλύτερου μισθού και της μεγαλύτερης ευελιξίας και δυνατοτήτων να αναπτύξουν τα προσόντα και τις ικανότητές τους. Προτιμώνται η Ελβετία και η Αυστρία, αλλά και πολλές άλλες χώρες.
- Η ραγδαία οικονομική και τεχνολογική ανάπτυξη της χώρας απαιτεί υψηλά ειδικευμένο και καταρτισμένο προσωπικό. Πάρα πολλοί σχετικώς “ανειδίκευτοι” ή με μικρή εργασιακή εμπειρία εν δυνάμει επιστήμονες δεν μπορούν να “πηδήξουν στο βαγόνι του συρμού”. Από την άλλη πλευρά, έχουν δημιουργηθεί αρκετές νέες θέσεις εργασίας, λόγω των νέων απαιτήσεων της βιομηχανίας.
- Η απόφαση της Γερμανικής κυβέρνησης να κλείσει τα πυρηνικά εργοστάσια της χώρας μέχρι το 2022 στρέφει τον τομέα της ενέργειας προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αυτό απαιτεί νέες υποδομές, κατασκευαστικά έργα και φυσικά μηχανικούς και άλλους πολλούς επαγγελματίες.
- Η Γερμανία “πάσχει” από μεγάλη υπογεννητικότητα, ακριβώς την ίδια με την Ελλάδα. Ο πληθυσμός γερνάει και η ετήσια εισροή μεταναστών δεν φτάνει για καλύψει τη μείωση του πληθυσμού.
- Μόνο στη Γερμανία ζουν περίπου 1,63 εκατομμύρια Τούρκοι μετανάστες πρώτης, δεύτερης και μεγαλύτερης γενιάς. Οι νεώτεροι Τούρκοι επιστήμονες επιστρέφουν μετά τις σπουδές στη χώρα τους, όπου εκεί έχουν μεγαλύτερες ευκαιρίες εξέλιξης. Πρόκειται για ένα μεγάλο πλήγμα για τη Γερμανία, αφού αυτή η γενιά έχοντας γεννηθεί και μεγαλώσει στη χώρα αποτελεί ένα υγιές και ζωτικής σημασίας τμήμα της κοινωνίας. Κάτι ανάλογο συνέβαινε και με την ελληνική μειονότητα όλα αυτά τα χρόνια, όπου τα Ελληνόπουλα έφευγαν για την Ελλάδα. (Στατιστικά στοιχεία βρίσκονται εδώ)
Στο παρακάτω ρεπορτάζ της κρατικής γερμανικής τηλεόρασης γίνεται αναφορά στο μεγάλο πρόβλημα (η γλώσσα είναι στα γερμανικά).
Θα πρέπει εδώ να τονίσω ότι οι Γερμανοί απαιτούν οι υποψήφιοι πτυχιούχοι επιστήμονες να γνωρίζουν καλά γερμανικά, να είναι καταρτισμένοι στο αντικείμενό τους και να έχουν αποδεδειγμένη εμπειρία. (Ένα δείγμα για το τι ζητείται από τους μηχανικούς μπορεί να φανεί σε αυτήν την αγγελία εργασίας). Εξαίρεση αποτελούν εκείνοι οι νέοι που έχουν μόλις αποφοιτήσει και έχουν πολύ καλούς έως και άριστους βαθμούς διπλώματος. Πρόκειται για μια σχετικά “σκληρή” και δύσκολη αγορά εργασίας. Έχει, όμως, να προσφέρει ποιοτικές εμπειρίες, σωστή νοοτροπία και γρήγορη εξέλιξη.
Επίσης, αν και στη Γερμανία υπάρχει το θέμα με τις εταιρίες υπενοικίασης εργαζομένων (Arbeitnehmerüberlassung), στο οποίο έχω αναφερθεί σε παλαιότερο ποστ, εντούτοις πάρα πολλές εταιρίες προτιμούν ακόμα την άμεση πρόσληψη προσωπικού, εξαιτίας της μεγάλης έλλειψής του και του υψηλού ανταγωνισμού. Πρόκειται για μια καλή ευκαιρία για τους Έλληνες καταρτισμένους επαγγελματίες πολλοί από τους οποίους θα αναγκαστούν να μεταναστεύσουν τα επόμενα χρόνια.
Να σημειωθεί, μάλιστα, ότι οι Γερμανοί αναμένουν ότι θα υπάρχει μεγάλη μετακίνηση των Ελλήνων στην Ευρώπη και στη χώρα τους. Στην πρόσφατη έκθεσή της για την κινητικότητα εργασίας στην Ευρώπη (Deutsche Bank, Labour mobility in the euro area, September 20, 2011) η Deutsche Bank αναφέρει ότι οι πρωταγωνιστές της μετανάστευσης στη Γερμανία θα είναι οι Έλληνες, οι Ιρλανδοί και οι Ισπανοί. Για τους Ιρλανδούς οι οποίοι βιώνουν και αυτοί τον Γολγοθά τους, διάβασα την προηγούμενη εβδομάδα ένα γλαφυρό άρθρο του Γιάννη Βαρουφάκη: ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟΙ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΙ: Μαθήματα από την Ιρλανδία. Νομίζω ότι αυτό το άρθρο είναι αρκετά ξεκάθαρο για το τι συμβαίνει εκεί και τι πάει να συμβεί και στη χώρα μας.
Προσωπικά, αυτόν τον καιρό εργάζομαι στην Ολλανδία, αλλά παράλληλα προετοιμάζομαι για να αναζητήσω εργασία στην Γερμανία στο μέλλον. Τα προσόντα που ζητούνται είναι αρκετά. Ωστόσο, είμαι σε καλό δρόμο σχετικά με τη μάθηση της γλώσσας και ως κάτοικος της χώρας μπορώ να κάνω αίτηση στον γερμανικό ΟΑΕΔ να ενταχθώ μελλοντικά σε κάποιο ταχύρυθμο πρόγραμμα ειδίκευσης.
Πηγές – Υλικό προς εξέταση
– IEEE spectrum, By John Blau / September 2011, Germany Faces a Shortage of Engineers.
– Athens news, 25 Sep 2011, Which immigrants earn more.
– Εφημερίδα “Τα νέα”, Τετάρτη 22 Ιουνίου 2011, Οι γερμανοί ανοίγουν τις πόρτες σε μηχανικούς και γιατρούς.
– Εφημερίδα Μακεδονία, 30/03/2011, ΓΕΡΜΑΝΙΑ Ζητούνται 100.000 «γκασταρμπάιτερ» μηχανικοί!
– Auto Τρίτη, Οι Γερμανοί ψάχνουν για μηχανικούς.
– Γερμανική τηλεόραση, zdf heute journal,Deutsch-Türkische Auswanderer in die Türkei (zdf heute journal).
– The Local/DAPD/hc, September 13, 2011, OECD says Germany not producing enough skilled workers.
– Blog “All things german”, The annual Fachkräftemangel.
– Περιοδικό “Der Spiegel”, Fachkräftemangel – Alle Artikel und Hintergründe.
– Περιοδικό “Der Spiegel”, Η ανεργία στη Γερμανία, Infografik.
– Wikipedia, Arbeitnehmerüberlassung.
– Περιοδικό “Der Spiegel”, 06/22/2007 (πριν την κρίση), Labor Paradox in Germany. Where Have the Skilled Workers Gone?
– Learnhub, 7 Sep 2011, Germany eases visa rules for skilled workers from non-EU countries.
– Deutsche Bank, September 20, 2011, Labour mobility in the euro area.