Κι όμως ο θάνατος είναι κάτι που γίνεται. πως πεθαίνει
ένας άντρας;
Κι όμως κερδίζει κανείς το θάνατό του, το δικό του θάνατο,
που δεν ανήκει σε κανέναν άλλον
και τούτο το παιχνίδι είναι η ζωή.

(Γιώργος Σεφέρης – από το ποίημα “Η Τελευταία Μέρα”)

Ημέρες δημοψηφίσματος Ιούλη 2015…
Εδώ είναι το νέο μνημόνιο:
http://www.ypes.gr/…/f0ff9297-f516-40ff-a…/oe092-22-4277.pdf
(Μελετήστε το υπεύθυνα!)
Που ψηφίζουμε; Εδώ είναι η επίσημη σελίδα του υπουργείου εσωτερικών:
http://www.ypes.gr/services/eea/eeagr/eea.htm
Άραγε, τι καλούμαστε να ψηφίσουμε αύριο; Και με ποιον στόχο; Ο καθένας μας έχει τη δικιά του ερμηνεία.

Μερικές αυθόρμητες παρατηρήσεις εκ μέρους μου πάνω στο κείμενο (πέρα από το ΝΑΙ ή το ΌΧΙ):

1. Εδώ και πέντε χρόνια σε κανένα μνημόνιο δεν αναφέρεται πώς ακριβώς θα ξεχρεώσουμε το δημόσιο χρέος μας. Μιλάμε για ένα χρέος πάνω από 300 δις ευρώ. Όλα τα μέτρα που πάρθηκαν έως σήμερα, αφορούν σε αποπληρωμή τόκων και μόνο τόκων. Με το χρέος να συνεχίζει να αυξάνεται ραγδαία… Δεν θα έπρεπε να υπάρχει μια ολοκληρωμένη πρόταση που να περιλαμβάνει και χρονοδιάγραμμα για το πότε το χρέος θα γίνει βιώσιμο; (Προσοχή: Βιώσιμο σημαίνει χρέος στο 110% του ΑΕΠ, δηλαδή και πάλι εξάρτηση από τις αγορές). Σύμφωνα με την επίσημη έκθεση του ΔΝΤ που βγήκε στη δημοσιότητα μόλις πριν δύο μέρες, ακόμα και με αυτά τα μέτρα το χρέος μας δεν θα είναι βιώσιμο ούτε σε είκοσι χρόνια και απαιτείται κούρεμα και νέα χρηματοδότηση (η επίσημη έκθεση του ΔΝΤ για την Ελλάδα βρίσκεται εδώ: http://www.imf.org/external/pubs/cat/longres.aspx?sk=43044.0). Μάλιστα στην επίσημη αυτή έκθεση αναφέρεται: «Ακόμη και με πρόσθετη χρηματοδότηση έως το 2018, το χρέος θα παραμείνει πολύ υψηλό για δεκαετίες και ιδιαίτερα ευάλωτοο σε σοκ», και προστίθεται: «Με δεδομένη την ευάλωτη δυναμική του χρέους, χρειάζονται περαιτέρω παραχωρήσεις για να αποκατασταθεί η βιωσιμότητα του χρέους. Μια εκδοχή είναι η παράταση της περιόδου χάριτος στα 20 χρόνια και της περιόδου εξομάλυνσης στα 40 χρόνια σε ό,τι αφορά τα υφιστάμενα δάνεια της ΕΕ. Παράλληλα απαιτείται νέα δανειοδότηση από τον επίσημο τομέα, με αντίστοιχους όρους, προκειμένου να καλυφθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες έως το 2018».

Αναρωτιέμαι: Κάποια στιγμή, δεν θα πρέπει να νοικοκυρευτούμε και να απαιτήσουμε δυναμικά να ξεχρεώσουμε το χρέος μας; Μια ζωή θα ζούμε με δανεικά άλλων; Γιατί εδώ και πέντε χρόνια μνημονιακής πολιτικής η τρόικα και οι θεσμοί, αλλά και οι κυβερνήσεις μας, δεν έχουν καταρτίσει μια σοβαρή πρόταση αποπληρωμής του χρέους μαζί με τα απαιτούμενα μέτρα και τις πολιτικές που πρέπει να ληφθούν από εμάς τους Έλληνες πολίτες και τις κυβερνήσεις μας, έτσι ώστε και το χρέος μας να αποπληρώνουμε και ανάπτυξη και δουλειές να ανοίξουν;

2. Σύμφωνα με το μνημόνιο, στη σελίδα 23 λέει: “Οι αρχές δεσμεύονται για την ιδιωτικοποίηση όλων των περιουσιακών στοιχείων που κατέχει το ΤΑΙΠΕΔ (μέσα στο 2015)”. Αυτά τα περιουσιακά στοιχεία μπορείτε να τα δείτε σε αυτό το λινκ: http://www.hradf.com/…/attach…/properties-transferred-el.pdf . Το μνημόνιο τα κοστολογεί σε 6,3 δις. Παραλίες, κτίρια και οικόπεδα φιλέτα. Χρήματα που δεν πάνε στην αποπληρωμή του χρέους, αλλά στην αποπληρωμή τόκων για το χρέος.

Αναρωτιέμαι: Δεν θα μπορούσαμε εμείς ως κράτος, ως Έλληνες, να τα αξιοποιήσουμε αυτά καλύτερα και να παραμείνουν ελληνικά; Δεν θα ήταν προτιμότερο το κράτος να νοικιάσει αυτήν την περιουσία, παρά να την πουλήσει; Και είναι δυνατόν το κόστος όλων αυτών να αποτιμάται σε μερικά δις ευρώ; Ελληνική γη; Και άντε και τα πουλήσαμε.. ποιος μας εγγυάται αύριο ότι δεν θα πρέπει να αναγκαστούμε να πουλήσουμε και άλλη γη;

3. Ως προς τον τουρισμό και τον φόρο 23% (σελίδα 6), αναρωτιέμαι αν αυτός ο φόρος θα βοηθήσει τον ελληνικό τουρισμό, όταν καμία άλλη ανταγωνίστρια χώρα δεν έχει τέτοιους φόρους. Ας μην ξεχνάμε ότι αυτήν τη στιγμή η “βαριά βιομηχανία” μας είναι ο τουρισμός. Πώς θα προσεγγίσουμε ξένους τουρίστες; Δεν λέω, όταν κάποιοι επιχειρηματίες έχουν τιμές υπερβολικά ακριβές, αυτό είναι λάθος. Αλλά, αν πραγματικά θελήσουν όλοι οι επιχειρηματίες που ασχολούνται με τον τουρισμό να έχουν φθηνές, ανταγωνιστικές τιμές, πώς θα το πετύχουν αυτό, όταν ο φόρος είναι τόσο ψηλός; Η κοινή λογική λέει ότι για να έχεις ανταγωνιστικό τουρισμό θα πρέπει ο φόρος να είναι χαμηλός και να υπάρχει έλεγχος στη φοροδιαφυγή. Ποια λογική υπάρχει εδώ σε αυτόν τον φόρο;

4. Πολλές από τις προτάσεις που περιλαμβάνει το κείμενο είναι αυτονόητες και σωστές και θα έπρεπε οι κυβερνήσεις που έχουμε εδώ και 41 χρόνια να τις έχουν εφαρμόσει (π.χ. έλεγχοι στην αδήλωτη εργασία, καταπολέμηση της διαφθοράς,…).

Αναρωτιέμαι: Γιατί εδώ και 41 χρόνια δεν έχουν εφαρμοστεί αυτά; Πώς θα τα αντιμετωπίσουμε; Εδώ και πέντε χρόνια τα μνημόνια δεν το έχουν πετύχει αυτό… Τι πρέπει να γίνει για να το πετύχουμε εμείς οι ίδιοι ως Έλληνες, ως ελληνικός λαός, αφού στην ουσία αυτό είναι εγγενής παθογένεια, ουσιαστικά δικό μας πρόβλημα;

Αυτά. Δεν θέλω να σκεφτώ άλλα, με έχουν κουράσει πολύ τα γεγονότα των τελευταίων ημερών. Πιο πολύ απ’ όλα ο διχασμός και ο εμφύλιος του “ναι” και του “όχι”. Για τους φίλους που με ρωτούν τι θα ψήφιζα αν ήμουν στην Ελλάδα, πιστεύω ότι ταυτίζομαι πλήρως με αυτά που γράφει ο δημοσιογράφος Νίκος Παπαδογιάννης στο κείμενο του: http://www.gazzetta.gr/plus/article/767526/i-spasmeni-sfentona (Προσοχή: Υπάρχει ειρμός στο κείμενο, δεν μπορεί να διαβαστεί αποσπασματικά, απαιτείται πλήρης ανάγνωση για να βγάλει κάποιος συμπέρασμα!).

Υπάρχουν πολλοί καλοί άνθρωποι που έχω την τύχη να γνωρίζω και να είμαι φίλος τους που θα ψηφίσουν άλλοι το “ναι” και άλλοι το “όχι”. Ο καθένας μας είτε έχει τρομοκρατηθεί είτε έχει φτάσει σε μια κατάσταση που δεν έχει πια τίποτα να φοβηθεί. Για αυτούς και για όλους εμάς που δεν είμαστε πολιτικοί, μεγάλοι εργολάβοι, μεγαλοεπιχειρηματίες και πλούσιοι με καταθέσεις στο εξωτερικό, οτιδήποτε και να ψηφίσουμε είμαστε στην κατάσταση “μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα”. Με ένα τέτοιο χρέος είμαστε χρεοκοπημένοι εδώ και πολλά χρόνια με τα μνημόνια να φαντάζουν σαν συνταγογράφηση απλής ασπιρίνης σε θεραπευτική αγωγή ανίατης νόσου. Απλώς τώρα είναι η στιγμή που ξυπνάμε και αρχίζουμε να το συνειδητοποιούμε. Και το μεγαλύτερο όλων κακό είναι ότι μας έχουν βάλει να τσακωνόμαστε και να μαλώνουμε μεταξύ μας (διαίρει και βασίλευε), ενώ στην πραγματικότητα όλοι μας βγαίνουμε χαμένοι και δεν έχουμε τίποτα να χωρίσουμε…

Ας δούμε όλοι μας μαζί από εδώ και πέρα ως ελληνικός λαός τι θα κάνουμε. Ίσως θα πρέπει από την Ύβρη να περάσουμε στη Νέμεση και κατόπιν στην Κάθαρση. Γιατί, αυτά που συμβαίνουν εδώ και τόσα χρόνια μου φέρνουν πάντα στο μυαλό αυτά το αγαπημένα ποιήματα του Γιώργου Σεφέρη:

Οι σύντροφοι στον Άδη
νήπιοι, οἳ κατὰ βοῦς Ὑπερίονος Ἠελίοιο
ἤσθιον· αὐτὰρ ὁ τοῖσιν ἀφείλετο νόστιμον ἦμαρ.
ΟΔΥΣΣΕΙΑ

Αφού μας μέναν τα παξιμάδια
τι κακοκεφαλιά
να φάμε στην ακρογιαλιά
του Ήλιου τ’ αργά γελάδια

που το καθένα κι ένα κάστρο
για να το πολεμάς
σαράντα χρόνους και να πας
να γίνεις ήρωας και άστρο!

Πεινούσαμε στης γης την πλάτη,
σα φάγαμε καλά
πέσαμε εδώ στα χαμηλά
ανίδεοι και χορτάτοι.

(Γιώργος Σεφέρης, Στροφή, 1931)

Ἡ τελευταία μέρα

Ἦταν ἡ μέρα συννεφιασμένη. Κανεὶς δὲν ἀποφάσιζε
φυσοῦσε ἕνας ἀγέρας ἀλαφρύς: «Δὲν εἶναι γρέγος εἶναι
    σιρόκος» εἶπε κάποιος.
Κάτι λιγνὰ κυπαρίσσια καρφωμένα στὴν πλαγιὰ κι ἡ
   θάλασσα
γκρίζα με λίμνες φωτεινές, πιὸ πέρα.

Οἱ στρατιῶτες παρουσίαζαν ὅπλα σὰν ἄρχισε νὰ ψιχαλίζει.
«Δὲν εἶναι γρέγος εἶναι σιρόκος» ἡ μόνη ἀπόφαση ποὺ
   ἀκούστηκε.

Κι ὅμως τὸ ξέραμε πὼς τὴν ἄλλη αὐγὴ δὲ θὰ μᾶς ἔμενε
τίποτε πιά, μήτε ἡ γυναίκα πίνοντας πλάι μας τὸν ὕπνο
μήτε ἡ ἀνάμνηση πὼς ἤμασταν κάποτες ἄντρες,
τίποτε πιὰ τὴν ἄλλη αὐγή.

«Αὐτὸς ὁ ἀγέρας φέρνει στὸ νοῦ τὴν ἄνοιξη» ἔλεγε ἡ
   φίλη
περπατώντας στὸ πλευρό μου κοιτάζοντας μακριὰ «τὴν
   ἄνοιξη
ποὺ  ἔπεσε  ξαφνικὰ τὸ   χειμώνα  κοντὰ  στὴν   κλειστὴ
   θάλασσα.
Τόσο  ἀπροσδόκητα. Πέρασαν τόσα χρόνια. Πῶς θὰ
   πεθάνουμε;»

Ἕνα νεκρώσιμο ἐμβατήριο τριγύριζε μὲς στὴν ψιλὴ βροχή.
Πῶς πεθαίνει ἕνας ἄντρας; Παράξενο κανένας δὲν τὸ
   συλλογίστηκε.
Κι ὅσοι τὸ σκέφτηκαν ἦταν σὰν ἀνάμνηση ἀπὸ παλιὰ
   χρονικὰ
τῆς ἐποχῆς τῶν Σταυροφόρων ἢ τῆς  ἐν – Σαλαμίνι – ναυ-
   μαχίας.

Κι ὅμως ὁ θάνατος εἶναι κάτι ποὺ γίνεται- πῶς πεθαίνει
   ἕνας ἄντρας;

Κι ὅμως κερδίζει κανεὶς τὸ θάνατό του, τὸ δικό του θά-
   νατο, ποὺ δὲν ἀνήκει σὲ κανέναν ἄλλον
καὶ τοῦτο τὸ παιχνίδι εἶναι ἡ ζωή.

Χαμήλωνε τὸ φῶς πάνω ἀπὸ τὴ συννεφιασμένη μέρα, κα-
   νεὶς δὲν ἀποφάσιζε.
Τὴν ἄλλη αὐγὴ δὲ θὰ μᾶς ἔμενε τίποτε- ὅλα παραδομένα-
   μήτε τὰ χέρια μας-
κι οἱ γυναῖκες μας ξενοδουλεύοντας στὰ κεφαλόβρυσα καὶ
   τὰ παιδιά μας
στὰ λατομεῖα.

Ἡ φίλη μου τραγουδοῦσε περπατώντας στὸ πλευρό μου
    ἕνα τραγούδι σακατεμένο:
«Τὴν ἄνοιξη, τὸ καλοκαίρι, ραγιάδες…»
Θυμότανε κανεὶς γέροντες δασκάλους ποὺ μᾶς ἄφησαν
    ὀρφανούς.
Ἕνα ζευγάρι πέρασε κουβεντιάζοντας:
«Βαρέθηκα τὸ δειλινό, πᾶμε στὸ σπίτι μας
πᾶμε στὸ σπίτι μας ν᾿ ἀνάψουμε τὸ φῶς».

(Γιώργος Σεφέρης, Ἀθήνα, Φεβ. ῾39)

Πηγές – Σύνδεσμοι

  • Νίκος Παπαδογιάννης, “η σπασμένη σφεντόνα”, διαδικτυακή εφημερίδα gazetta.gr, Πέμπτη, 02 Ιουλίου 2015, http://www.gazzetta.gr/plus/article/767526/i-spasmeni-sfentona
  • Υπουργείο Εσωτερικών, επίσημη σελίδα για τον τόπο ψήφου, http://www.ypes.gr/services/eea/eeagr/eea.htm
  • Η πρόταση για το νέο μνημόνιο, http://www.ypes.gr/…/f0ff9297-f516-40ff-a…/oe092-22-4277.pdf
  • ΤΑΙΠΕΔ, περιουσιακά στοιχεία, http://www.hradf.com/…/attach…/properties-transferred-el.pdf 
  • Επίσημη έκθεση του ΔΝΤ για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, Greece: Preliminary Draft Debt Sustainability Analysis, July 02 2015, http://www.imf.org/external/pubs/cat/longres.aspx?sk=43044.0
  • Ο Οδυσσέας και ο Σεφέρης, Τάσος Κουράκης, από τα παρεκκλίνοντα.